Wzorcowanie przyrządów pomiarowych jest jednym z zadań, jakich muszą podjąć się wszystkie przedsiębiorstwa, które pragną uzyskiwać rzetelne, pewne wyniki. Wzorcowanie jest – obok legalizacji – jedną z form potwierdzania, że dane urządzenie wykonuje pomiary prawidłowo.
Na czym polega wzorcowanie?
Wzorcowanie polega na określeniu (ilościowo) różnicy pomiędzy wskazaniami przyrządu wzorcowego i wzorowanego. Przyrząd wzorcowy to taki, który może stanowić wzorzec miary wyższego rzędu, z kolei przyrząd wzorcowany to ten, który aktualnie podlega badaniu. Podczas procesu należy uwzględnić niepewność pomiarową, wynikającą m.in. z dokładności przyrządu wzorcowego.
Wzorcowanie może zostać wykonane jedynie przez wybrane laboratoria wzorcujące, w tym laboratoria akredytowane i nieakredytowane, które spełniają wymagania normy prawnej oznaczonej symbolem PN-EN ISO/IEC 17025.
Aby proces wzorcowania był w pełni porównywalny i odtwarzalny, wykonywane jest ono w laboratoriach przez wykwalifikowany personel, w ściśle ustalonych warunkach (między innymi temperatury, ciśnienia itp). Jednym z takich laboratoriów dysponuje Pomorskie Centrum Metrologii.
Jakie są warunki wzorcowania?
Przyrząd wzorcowany musi znajdować się w warunkach odniesienia. Należy przy tym uwzględnić, czy w trakcie pracy warunki otoczenia się zmieniają, a jeśli tak, należy prowadzić ich monitoring podczas całego procesu. Uwzględnianie zmieniających się parametrów zewnętrznych wymaga wykorzystania skomplikowanych procedur obliczeń, jednak pozwala na ukazanie pełnej sytuacji.
Kolejnym warunkiem, który musi zostać spełniony, jest dopasowanie do siebie wzorca oraz urządzenia wzorcowanego. Innymi słowy, wielkość, masa i oddziaływanie wzorca musi być odpowiednio dopasowane do aparatury, tak aby mieściło się w granicy jej możliwości pomiarowych i nie uległo zniszczeniu w trakcie prowadzenia całego procesu.
Błędy wzorców podczas wzorcowania nie są korelowane, co w praktyce oznacza, iż podczas wykonywania obliczeń są one uwzględniane. Błąd wzorca jest pomijalnie mały tylko w określonych przypadkach, to znaczy, kiedy jego dokładność jest od 3 do 10 razy większa niż przyrządu wzorcowanego.
Jakie urządzenia mogą podlegać wzorcowaniu?
Wzorcowaniu mogą podlegać wszystkie urządzenia pomiarowe, które mają za zadanie w sposób niezawodny pokazywać masę produktów. Należeć będą do nich wszelkiego rodzaju wagi, w tym wagi służące do rozliczania emisji dwutlenku węgla. Dzięki temu możliwe jest wypełnienie warunków międzynarodowych postanowień dotyczących ochrony środowiska.
